تدوین الگوی شکل‌گیری خانواده‌های چندهمسر در استان سیستان و بلوچستان: مطالعه‌ای به روش بنیادبخشی نظریه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه بیرجند

2 دکتری مشاوره، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران

3 دانشجوی کارشناسی علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان تهران

چکیده

زمینه: یکی از اشکال ازدواج، ازدواج یک مرد با چند زن می‌باشد که پدیدۀ چندهمسری نام دارد. چندهمسری در استان سیستان و بلوچستان نسبت به سایر استان‌ها مرسوم‌تر است لذا تدوین الگوی شکل‌گیری خانواده‌های چندهمسر در سیستان و بلوچستان می‌توان در طراحی برنامه‌های فرهنگی اثرگذار باشد.
هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین الگوی شکل‌گیری خانواده‌های چندهمسر در استان سیستان و بلوچستان بود.
روش: پژوهش حاضر با روش پژوهش کیفی بنیادبخشی نظریه انجام شده است. مشارکت‌کنندگان پژوهش شامل شوهران، همسران و فرزندان خانواده‌های چندهمسری بودند که از طریق نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته از 12 نفر همسر، 10 نفر فرزند (6 دختر و 4 پسر) و 7 نفر شوهر جمع‌آوری شد و نمونه‌گیری تا اشباع نظری ادامه داشت. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. برای تأمین روایی و پایایی از معیارهای لینکن و گوبا استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان‌دهنده هجده مفهوم محوری و شش مقولۀ گزینشی بود که در قالب مدل پارادیمی شامل شرایط علی (گرایش به زیبایی، نقص جسمی و جنسی، بی‌توجهی، تعارضات فکری)، شرایط راهبردی (دخالت خانواده و اطرافیان، تأثیرات زن اول)، علل زمینه‌ای (باور و اندیشه، تنوع‌طلبی، تبعیض جنسیتی)، تسهیل‌کننده‌ها (تمکن مالی، ارزش‌های دینی و اجتماعی)، محدودکننده‌ها (مشکلات اقتصادی، تحصیلات، اخلاقیات و احساسات)، پیامدها (اثرات چندهمسری بر فرزندان، تزلزل شأن اجتماعی زنان، پیدایش مشکلات مالی، آسیب‌های زن اول و بنیان خانواده) سازمان یافت.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت دلایل متعددی از جمله تعارضات فکری بین زوجین، باورها و اندیشه، فشار خانواده و اطرافیان و غیره باعث گرایش مردان به سمت شکل‌گیری خانواده‌های چندهمسر شده است و شکل‌گیری خانواده‌های چندهمسر آسیب‌های جدی به تمامی اعضای خانواده به‌خصوص زنان و فرزندان وارد می‌کند

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Development of a Model for the Formation of Polygamous Families in Sistan and Baluchistan Province: A Study Using the Grounded Theory Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Alipour 1
  • Sadegh Hasan Niya 2
  • Sima Badie 3
  • Zainab Abdullahi 3
1 PhD Student of Curriculum Planning, University of Birjand, Iran
2 PhD in Counseling, Imam Hossein University Tehran, Iran
3 BA Student of Social Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background: One form of marriage involves a man marrying multiple women, a phenomenon known as polygamy. Polygamy is more prevalent in Sistan and Baluchestan Province compared to other regions. Thus, developing a model for the formation of polygamous families in Sistan and Baluchestan can be effective in designing cultural programs.
Aim: The present study aimed to develop a model for the formation of polygamous families in Sistan and Baluchestan Province.
Method: This research was conducted using a qualitative grounded theory approach. Participants included husbands, wives, and children from polygamous families, selected through purposive sampling. Data were collected through semi-structured interviews with 12 wives, 10 children (6 daughters and 4 sons), and 7 husbands. Sampling continued until theoretical saturation was reached. Data analysis was conducted using open, axial, and selective coding. Lincoln and Guba's criteria were employed to ensure validity and reliability.
Results: The analysis yielded eighteen core concepts grouped into six selective categories, presented within a paradigm model. These categories included causal conditions (e.g., inclination towards beauty, physical and sexual deficiencies,inattention, and intellectual conflicts); strategic conditions (e.g., family interference, and influence of the first wife); background causes (e.g., beliefs and thoughts, diversity, gender discrimination); facilitators (e.g., financial resources, religious and social values); constraints (e.g., economic challenges, educational and emotional factors); and consequences (e.g., impacts of polygamy on children, women’s social instability, family financial issues, harm to the first wife and family foundation).
Conclusions: Overall, it can be concluded that multiple factors—including intellectual conflicts between spouses, beliefs and values, and family and social pressures—have driven men toward forming polygamous families. Such family structures introduce significant challenges for all family members, particularly women and children. Write the final result of the research in one sentence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • foundation of theory
  • grounded theory
  • polygamy
  • remarriage
  • sistan and baluchistan
Alinaghian, S., & Roustakhiz, B. (2018). A phenomenological study on pologamy as a family structure in chabahar, balochistan. Iranian Journal of Anthropological Research, 8(1), 95-117. https://doi.org/10.22059/ijar.2018.70510
Alipour, M., Akbari, A., Badiei, S., & Abdullahi, Z. (2024). Investigating women's lived experiences of the phenomenon of polygamy in sistan and baluchistan province: A phenomenological study. The Women and Families Cultural-Educational, 19(66), 247-262. https://cwfs.ihu.ac.ir/article_208758.html?lang=en
Amani, M. (2001). A look at forty years of evolution of social identity marriage in Iran. Islamic Sciences, 17(17), 33-46. https://jnoe.ut.ac.ir/article_15216.html?lang=en
Arab, S., Daneshmand, B. S., Podineh, Z., Sameti, N., Mir Gol, A., & Babakanlo, A. (2015). The study of psychological well-being and life satisfaction among polygamy and monogamy families. Family Counseling and Psychotherapy, 5(2), 81-97. https://fcp.uok.ac.ir/article_15737.html
Aref Nazari, M., & Mazaheri, M. A. (2006). Attachment styles and ways of choosing a spouse (polygamy- monogamy). Family Research Journal, 1(4), 393. https://www.magiran.com/paper/331976/the-relationship-between-attachment-styles-and-the-kind-of-marriage-polygamy-monogamy?lang=en
Chojnacka, H. (1980). Polygyny and the rate of population growth. Population studies, 34(1), 91-107. https://doi.org/10.1080/00324728.1980.10412838
Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Sage Publications, Inc. https://doi.org/10.4135/9781452230153
Dashtiane, S., Zare, S., & Khorramdel, K. (2021). Polygamy and its psychosocial outcomes for women (an evolutionary bio-psychological systematic review). Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry, 8(5), 39-55. http://shenakht.muk.ac.ir/article-1-1133-en.html
Enayat, H., & Ghelichi, G. (2021). The reasons of polygamy in the meaning system of second wife s (a case study of malekshahi city of ilam province). Sociology of Culture and Art, 2(4), 108-89. https://scart.uok.ac.ir/article_61786.html?lang=en
Esmaeili, G., Afshani, S., Fallah, M. H., & Vaziri, S. (2019). Qualitative exploration of the causes and context of men's polygamy. Social Psychology Research, 9(34), 63-82. https://www.socialpsychology.ir/article_95513.html?lang=en
Esmaili, G., Afshani, S., Fallah, M. H., & Vaziri, S. (2020). Predictive factors for men's psychosocial arousal to polygamy life. Family Counseling and Psychotherapy, 9(2), 233-254. https://fcp.uok.ac.ir/article_61448.html?lang=en
Farbad, M. S. (2004). An introduction to the family and kinship system, Tehran, Pashutan Publications. https://www.iranketab.ir/book/108700-introduction-to-family-and-kinship
Mohammadi, N., & Askani, K. M. (2015). The polygamy as a cultural tradition in Sarbaz city. Journal of Woman in Culture and Arts, 7(2), 257-268. https://doi.org/10.22059/jwica.2015.57579
Mohammadpour, A. (2010). Quality assessment in qualitative research: Principles and strategies of validation and generalizability. Social Sciences Quarterly, 17(48), 73-107. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17351162.1389.17.48.3.9
Mohsenpour, M. (2015). Evaluation of qualitative data. Journal of Student Research Committee of Sabzevar University of Medical Sciences (Beyhagh), 16(2), 50-55. https://beyhagh.medsab.ac.ir/article_642.html?lang=en
Mojahed, A., & Birashk, B. (2004). Behavioral pattern of children and mental health of parents in polygamous families. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 9(3), 60-67. http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-182-en.html
Rahmanian, P., Munawar, K., Mukhtar, F., & Choudhry, F. R. (2021). Prevalence of mental health problems in women in polygamous versus monogamous marriages: A systematic review and meta-analysis. Archives of women's mental health, 24, 339-351. https://link.springer.com/article/10.1007/s00737-020-01070-8
Sadeghi, R., Qudsi, A. M., & Afshar Khan, J. (2016). Examining the issue of marriage and validating a woman's solution in development and politics. Women's Studies, 5(1), 83-108. https://www.sid.ir/paper/55265/fa/
Sheikhi, M. T., & Mohammadi, N. (2007). A comparative study of family relations in polygamous and monogamous families in zahedan, Women's Research, 6(4), 183-207. https://jwdp.ut.ac.ir/article_27700.html
Shojaei, Z., & Honarparvaran, N. (2020). Phenomenology of the quality of life of first married women in polygamous families. Journal of Applied Family Therapy, 1(4), 89-104. https://doi.org/10.22034/AFTJ.2021.262957.1039
Soltani Renani, M. (2018). Examining the conditions and contexts of the permission of polygamy in the holy quran. Islamic Social Research, 25(119), 145-164. https://iss.razavi.ac.ir/article_375.html?lang=fa