سنخ شناسی مشارکت مادران کودکان دارای اختلال رشد عقلانی در آموزش فرزندان

باقرزاده لاکانی, محدثه; رضایی, سجاد; قربانپور لفمجانی, امیر

doi:10.22077/qrbs.2025.8339.1066

سنخ شناسی مشارکت مادران کودکان دارای اختلال رشد عقلانی در آموزش فرزندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد آموزش و ‌روان‌شناسی کودکان استثنایی، گروه روان‌شناسی، دانشگاه گیلان، رشت

² دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشگاه گیلان، رشت

³ دانشیار، گروه علوم‌تربیتی و مشاوره، دانشگاه گیلان، رشت

10.22077/qrbs.2025.8339.1066

چکیده

هدف پژوهش حاضر سنخ‌شناسی مشارکت مادران کودکان کم‌توان ذهنی در آموزش فرزندان است.در این پژوهش از روش کیفی و کدگذاری مضمونی برای تحلیل و سنخ شناسی داده‌های پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری مادران کودکان کم‌توان ذهنی در مدرسه کودکان استثنایی شهر رشت در سال تحصیلی 1401-1402 بودند. شرکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. با در نظر گرفتن معیار اشباع نظری برای تعیین حجم نمونه، مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع ادامه یافت و در پایان تعداد شرکت کنندگان به 20 نفر رسید. نتایج مصاحبه‌ها پس از استخراج، در 5 مقوله اصلی و 12 مقوله فرعی طبقه‌بندی شد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که ، با توجه به اینکه مادران کودکان کم‌توان ذهنی، طیفی از روش‌ها را به کار می‌برند که هر کدام خاص و فردی شده است و گاهی شاهد تلفیقی از روش‌ها هستیم ،گونه‌های مشارکت مادران در آموزش فرزند کم‌توان ذهنی کدامند؟ مضامین اصلی، پیرامون انواع مشارکت مادران شامل رجوع به مدرسه، مادرانی که مدرسه را عنصر کلیدی آموزش می‌دانند؛ تمسک به موسسات خصوصی، مادرانی که آموزش را مرهون جایی غیر از مدرسه می‌دانند ؛ عملکرد جادویی امورمقدس، مادرانی که امور ماورائی را سرلوحه قرار می‌دهد؛ مقابله‌های مذهبی تفویضی، مادرانی که مسئولیت فرزند را به عهده اموری که به آن اعتقادات مذهبی دارند می‌گذارند و انفعال، مادرانی که از هر عملی جهت ارتقا فرزند خود ناامید هستند، بوده است که هر یک از این مضامین، از طریق تحلیل و ترکیب چند زیرمضمون حاصل شده‌اند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند برای کارگزاران آموزش استثنایی، متخصصان آموزشی، معلمان و مشاوران تلویحات کاربردی فراوانی از جمله استفاده مناسب از مشارکت والدین در جهت ارتقای آموزش کودکان کم تـوان ذهنی را فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

پژوهش کیفی

عنوان مقاله [English]

Typology of intellectually disabled children’s mother involvement in their education

نویسندگان [English]

mohadese bagherzade lakani ¹
sajjad rezaei ²
amir Qorbanpoorlafmejani ³

¹ MA in Education and Psychology of Exceptional Children, Department of Psychology, University of Guilan, Rasht, Iran

² Associate Professor, Departman of Psychology, University of Guilan, Rasht, Iran

³ Associate Professor, Department of Educational sciences and counseling, University of Guilan, Rasht, Iran

چکیده [English]

Purpose: The purpose of the current research was to identify the types of involvement of mothers of intellectual disabled children in their children's education

Methods: In this research, the qualitative method and thematic coding were used to analyze and analyze the research data. The statistical population was the mothers of intellectual disabled children in the school for exceptional children in Rasht city in the academic year 1401-1402. Participants were selected using purposive sampling method. Considering the theoretical saturation criterion to determine the sample size, the interviews continued until saturation was reached and at the end the number of participants reached 20 people.

Findings: After extraction, the results of the interviews were classified into 5 main categories and 12 sub-categories. The main themes, about the types of involvement of mothers, including referring to school, mothers who consider school as a key element of education; Clinging to private institutions, mothers who consider education to be somewhere other than school,The magical performance of holy things, mothers who put the transcendental matters on the table; Delegative religious confrontations, mothers who leave the responsibility of their children to the affairs of their religious beliefs, and passivity, mothers who are desperate for any action to improve their child, each of these themes, through the analysis and combination of several sub-themes. have been achieved

Conclusion: The findings of this research can provide many practical implications for special education agents, educational specialists, teachers and consultants, including the appropriate use of parents' involvement in order to improve the education of intellectual disabled children.

کلیدواژه‌ها [English]